Fundusz alimentacyjny

Fundusz alimentacyjny przysługuje osobie, uprawnionej do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli jego egzekucja okazała się bezskuteczna.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej:

  • do ukończenia 18 roku życia albo
  • do ukończenia nauki w szkole lub szkole wyższej, jedna nie dłużej niż do ukończenia 25 roku życia;
  • bezterminowo, jeżeli osoba uprawniona legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Egzekucja jest bezskuteczna, jeżeli w okresie dwóch miesięcy przed złożeniem wniosku o świadczenie z fundusz alimentacyjnego komornik nie wyegzekwował pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Bezskuteczność egzekucji potwierdza komornik sądowy odpowiednim zaświadczeniem. Można je od komornika uzyskać samemu lub wystąpić o ich uzyskanie przez organ właściwy wierzyciela, w którym osoba ubiega się o świadczenie z funduszu alimentacyjnego

W przypadku, gdy egzekucja alimentów nie jest prowadzona w Polsce, gdyż dłużnik mieszka za granicą, w celu potwierdzenia bezskuteczności egzekucji, do wniosku o przyznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego wnioskodawca musi dołączyć odpowiednie zaświadczenie z sądu okręgowego (lub innego właściwego sądu) lub zagranicznej instytucji egzekucyjnej, potwierdzające bezskuteczność egzekucji zasądzonych alimentów lub niemożność prowadzenia egzekucji.

Aby nabyć prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego dziecko, które ma zasądzone alimenty nie musi być wychowywane przez rodzica samotnie. Prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługuje też na dzieci wychowywane przez rodzica, który zawarł kolejny związek małżeński, żyje w nieformalnym związku lub mąż/żona nie płaci zasądzonych alimentów. W takich przypadkach rodzic zobowiązany do alimentacji nie jest wliczany do składu rodziny, więc jego dochód nie jest brany pod uwagę przy ustalaniu czy rodzina ma prawo do świadczenia z FA.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednak nie wyższej niż 500,00 zł.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują jeżeli dochód netto na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725,00 zł.

Klient składający wniosek o ustalenie uprawnień do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w okresie świadczeniowym 2016/2017 (od 01.10.2016r. do 30.09.2017r.) powinien dostarczyć dokumenty potwierdzające dochody za 2015r.

Do wniosku należy dołączyć następujące dokumenty:

  • oświadczenia o dochodzie wszystkich pełnoletnich członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – załącznik nr 2;
  • oświadczenie członka rodziny o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, uzyskanym w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy – załącznik nr 3;
  • oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy – załącznik nr 4;
  • zaświadczenie ze szkoły (w przypadku gdy dziecko ukończyło 18 rok życia) lub oświadczenie o uczęszczaniu do szkoły – załącznik nr 5;
  • orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (dot. osoby uprawnionej do świadczeń z funduszu alimentacyjnego);
  • dokument potwierdzający utratę dochodu (wraz z datą utraty dochodu) oraz wysokość utraconego dochodu netto np.: świadectwo pracy i zaświadczenie pracodawcy o wysokości dochodu netto osiągniętego w okresie zatrudnienia lub kopia Pit-11;
  • dokument potwierdzający uzyskanie dochodu (wraz z datą uzyskania dochodu) oraz wysokość uzyskanego dochodu netto z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty;
  • zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o jego bezskuteczności lub oświadczenie stwierdzające bezskuteczność egzekucji – załącznik nr 6;
  • zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o wysokości wyegzekwowanych alimentów w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy.
  • odpis prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem;
  • informacja właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności w szczególności w związku z: brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą;
  • oświadczenie dotyczące formy wypłacania świadczeń;
  • kopia aktu zgonu rodzica osoby uprawnionej.

W toku postępowania administracyjnego pracownicy funduszu alimentacyjnego mają prawo wymagać dostarczenia także innych dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do rozpatrzenia sprawy.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują jeżeli osoba uprawniona:

  • została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
  • zawarła związek małżeński.

 

Działania podejmowane wobec dłużnika alimentacyjnego.

W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona do alimentów (dziecko za pośrednictwem swego przedstawiciela ustawowego) może złożyć do organu właściwego wierzyciela (oznacza to urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów) wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.

Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie, od komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne, o bezskuteczności egzekucji, zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów.

W przypadku złożenia wniosku bez w/w zaświadczenia, organ właściwy wierzyciela wzywa organ prowadzący postępowanie egzekucyjne do przesłania zaświadczenia. Komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne jest obowiązany do przesłania zaświadczenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

W przypadku przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego organ właściwy wierzyciela „z urzędu” występuje z wnioskiem do organu właściwego dłużnika (oznacza to urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego) o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.

Po otrzymaniu w/w wniosku, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej, oraz odbiera od niego oświadczenie majątkowe.

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swych zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:

1) zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny, albo jako poszukujący pracy, w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny;

2) zwraca się do starosty o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego;

3) w razie braku możliwości aktywizacji zawodowej występuje z wnioskiem do starosty o skierowanie dłużnika alimentacyjnego do robót publicznych lub prac organizowanych na zasadach robót publicznych, określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:

1)   złożenia oświadczenia majątkowego,

2)   zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,

3)   bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych.

Zgodnie z art. 5 ust. 3 w przypadku uniemożliwienia przez dłużnika alimentacyjnego przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego, odmowy złożenia oświadczenia majątkowego, organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

W trakcie prowadzonego postępowania ustala się czy dłużnik alimentacyjny w okresie ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50 % kwoty bieżąco ustalonych alimentów.

Jeżeli w trakcie przeprowadzonego postępowania, organ właściwy dłużnika stwierdzi, że wysokość spłacanych kwot w okresie ostatnich 6 miesięcy był niższy niż 50 % zasadzonych alimentów, wówczas wydaje decyzję o uznaniu dłużnika za uchylającego się od płacenia zobowiązań alimentacyjnych.

Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika za uchylającego się od płacenia zobowiązań stanie się ostateczna, organ ten kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks karny /Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm./.

         Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:

1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub

2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.